چارچوب دات نت یا همان (به انگلیسی: NET Framework.) یک فناوری نرم افزاری است که بر روی تمامی ویرایش های سیستم عامل ویندوز مایکروسافت قابل اجراست و در سیستمعاملهای دیگر از جمله لینوکس و مکینتاش نیز وارد شده است. این چارچوب شامل مجموعهای از زبانهای برنامهنویسی است که سی شارپ و ویژوال بیسیک مهمترین آنها میباشند.
فرض کنید که قرار است کاری را انجام دهید و نیاز دارید که یکسری مراحل، قبل از آن به نوبت انجام شوند. قطعا لازم است که شما برای هر مرحله، هزینه و زمان زیادی صرف کنید تا به نتیجه دلخواه برسید. حالا تصور کنید که افرادی پیش از شما این مراحل را طی کردهاند و اکنون شما با پرداخت یک هزینه ناچیز میتوانید به چیزی که میخواهید، دست پیدا کنید.
برنامه نویسی دات نت هم، دقیقا همین کار را انجام میدهد. به این معنی که شما با استفاده از دات نت، دیگر نیازی ندارید که خیلی از مراحل را خودتان به تنهایی طی کنید.
زبان برنامه نویسی دات نت چیست؟
دات نت (.NET) برای نخستین بار در سال ۲۰۰۲ با خبر انتشار یک زبان برنامه نویسی جدید به نام سیشارپ توسط مایکروسافت منتشر شد. هدف اولیه دات نت، توسعه برنامههای نرمافزاری ویندوز بود؛ اما بعد از آن مایکروسافت شروع به سیاستگذاریهایی روی مواردی فراتر از ویندوز نمود. به طوری که دات نت، امروزه برای برنامه نویسی دیگر زمینهها مثل وب، تلفن همراه و … هم کاربرد دارد.
در تعریف برنامه نویسی دات نت معمولا از واژههای مختلفی مثل فریم، پلتفرم، چارچوب سکو و ورک استفاده میشود و این برنامه تقریبا برای تمام مشکلاتی که یک برنامه نویس در طول کارهای خود با آن مواجه میشود، یک راهحل دارد. اگر شما هم یک برنامه نویس هستید، احتمالاً تاکنون از صدها سورس کد و برنامه کاربردی استفاده کردهاید.
زبان برنامه نویسی دات نت از ابزارهای گوناگونی تشکیل شده است. این ابزارها همان تکه کدهایی هستند که از قبل، برای وظیفهای خاص نوشته شدهاند. ابزارهای داخل دات نت به چند دسته تقسیم میشوند که به آنها فضای نام یا (Name Space) گفته میشود.
در تعریف دیگر می توان گفت که دات نت فریم ورک مجموعه ای از فایل های مورد نیاز سیستم عامل (شامل فایل های DLL و رجیستری و واسطه های استاندارد ارتباط برنامه ها بایکدیگر) است که برای اجرای برنامه های نوشته شده تحت دات نت ضروری می باشد (توجه: برای اجرای برنامه های تحت جاوا نیز نیاز به نصب JAVA virtual machine دارید). چون چارچوب دات نت می خواهد از فلسفه سادگی “keep it simple” پشتیبانی کند به همین دلیل، اساس کار نصب برنامه ها copy-only installation می باشد. یعنی دیگر نیازی به پکیج کردن برنامه ها توسط برنامه نویس و نصب توسط کاربر نیست. بلکه تمامی فایل های کتابخانه ای مورد نیاز را فریم ورک تامین می کند و برنامه ها با روش فقط کپی در ویندوز کار می کنند.
انواع نسخه های برنامه net framework.
Microsoft .net Framework x.x Redistibutable:
این نگارش که نسبت به SDK حجم کمتری دارد تنها شامل فایل های Runtime است.
نرم افزار microsoft .net framework x.x SDK:
این نگارش همانطور که از اسم آن مشخص است Software Development Kit به همراه Runtime برای net. است و شما به عنوان یک برنامه نویس به آن احتیاج دارید !
Microsoft .net CP (Compact Framework) x.x:
این نگارش مخصوص net Mobile Development. است .
زبان برنامه نویسی دات نت به طور خلاصه شامل موارد زیر است :
- کلیه ی زبان های برنامه نویسی ارائه شده توسط شرکت مایکروسافت، مانند: VB, C++, C#, J#, JScript
- زبان های ارائه شده توسط شرکت های متفرقه مانند: APL, COBOL, Pascal, Eiffel, Haskell, ML, Oberon, Perl, Python, Scheme, Smalltalk…
مزایای استفاده از دات نت فریم ورک
- مزیت کاربرد net framework. این است که یک چارچوب واحد و محیط مجتمع و یکپارچه را جهت تولید و اجرای نرم افزار دات نت فریم ورک ایجاد می نماید.
- برنامه نویسان در یک پروژه نرم افزاری محدود به یک زبان برنامه نویسی خاص نمی باشند و می توانند از چندین زبان برنامه نویسی در یک پروژه استفاده کنند.
- برنامه های تولید شده تحت دات نت فریمورک بدون بروز هیچ مشکلی بر روی کلیه سیستم عاملهای ویندوز قابل اجرا هستند.
- از آنجایی که از زمان طرح ایده تا روزهای پایانی پیاده سازی دات نت، شبکه و اینترنت به عنوان مهمترین فناوریهای روز دنیا در این پروژه مطرح بوده است، بنابراین دات نت بهترین ابزار را برای پیاده سازی برنامه های تحت اینترنت و شبکه در اختیار توسعه دهندگان سیستم های نرم افزاری قرار داده است. دات نت از هر لحاظ برای پیاده سازی برنامه های تحت شبکه و تولید وب سایت مفید و سودمند است.
- قابلیت برنامه نویسی در کلیه سطوح از قبیل ویندوز، وب و موبایل را به برنامه نویسان می دهد.
- در Net Framework. میزان کدهای نوشته شده توسط شما کاهش یافته و ویژگی هایی مانند Easy web setting ، easy deployment of applications easy compilation procedures و easy Web configuration آن را به پلتفرمی بی نظیر برای برنامه نویسان تبدیل کرده است .
- ویژگی متمایز دیگر برای توسعه دهندگان وب سایت ، وجود کنترل های وب ، بلاک های کد server side و وب فرم ها بوده که آنها را در هر جایی از برنامه که فراخوانی شده باشند کمپایل می کند.
همچنین:
انعطاف پذیری در استفاده: شما میتوانید برنامه دات نت کور را به صورت یک افزونه در هر اپلیکیشنی که مورد نظرتان است، پیادهسازی کنید و یا اینکه به طور جداگانه و با کاربریهای گوناگون در سرویسهای خود نصب نمایید.
قابلیت چند سکویی: این برنامه قابلیت نصب بر روی ویندوز، لینوکس، macos و امکان پورت کردن به سایر OSها را دارد. با توجه به برنامههای مایکروسافت و دیگر شرکتها و توسعهدهندگان، پشتیبانی از دیگر سیستم عاملها، CPUها و برنامههای دیگر نیز با گذشت زمان، رشد پیدا خواهند کرد. ابزارهای Command Line تمام محصولات تشکیل شده از سناریوهای مختلف توسط این برنامه، قابلیت استفاده، ویرایش و اجرا دارند.
سازگاری: دات نت کور به دلیل استفاده از کتابخانه استاندارد، توانایی و مطابقت با Xamarin، Net Frame Work و Mono را دارد.
Open Source: پلتفرم دات نت کور کاملاً به صورت متن باز است و از لایسنسهای Mit و Apache 2 استفاده میکند.
زبانهای پشتیبانی شده توسط NET CORE. شامل #F، HC و VB میشوند که شما میتوانید برای نوشتن اپلیکیشنها و کتابخانهها برای دات نت کور از آنها استفاده کنید. در مقایسه دات نت فریم ورک و دات نت کور، باید گفت که در واقع پلتفرم دات نت برای اولین بار در سال ۲۰۰۰ معرفی شد و با گذشت زمان، تغییرات زیادی پیدا کرد. به طوری که میتوان دات نت فریم ورک را محصول اصلی و اولیه آن دانست. App model کلیه اپلیکیشنهای مدلهای تحت دات نت فریم ورک را پشتیبانی نمیکند. چرا که اکثر آنها با فناوریهای ویندوزی مثل WPF ساخته شده و گسترش پیدا کردهاند.
خدمات NET FRAMEWORK.
- زمان اجرای مشترک زبان های برنامه نویسی سازگار با چارچوب نت فروم ورک
- ارائه ی فرم های ویندوزی
- ارائه ی سرویسهای وب و فرم های وب مختص ASP.NET
- ارائه ی ADO.NET که تکامل یافته ی ADO می باشد
انواع دات نت
تا همین چند وقت پیش اگر تصمیم میگرفتید که C#.Net را یاد بگیرید، یک راه بیشتر نداشتید؛ اینکه یک نرمافزار به نام Visual Studio را نصب کنید و کد نویسی را شروع کنید. اما دیگر فقط با یک نوع Net. سر و کار نداریم.
انواع Net. :
-
Net Core.
-
Net Framework.
-
Universal Windows Platform
اگر ویندوز ۸، ۸٫۱ و ۱۰ روی کامپیوتر شما نصب شده باشد، حتما متوجه Windows Store شدهاید. این فروشگاه نرم افزار هم دقیقا چیزی شبیه به Google Play، AppStore و Bazar است.
نرمافزارهایی که از طریق Windows Store نصب میشوند، ظاهری متفاوت از دیگر اپلیکیشنها و نرم افزارهایی دارند که به صورت عادی روی کامپیوتر شما نصب میشوند.
این نرمافزارها با اینکه برای استفاده در ویندوز توسعه پیدا میکنند، اما نمیتوان کد آنها را با .Net Framework نوشت. نرمافزارهایی که با UWP ایجاد میشوند علاوه بر ویندوزهای ۸ و بالاتر، میتوانند روی تبلتها و موبایلهای ویندوزی هم نصب شوند.
Net. یک کتابخانه از امکاناتی ارزشمند است و برای استفاده از آن میتوان از زبانهای مختلفی مثل C#، Java و Python استفاده کرد. در دو سال اخیر و با روی کار آمدن Net Core. این امکان فراهم شده است که بتوانیم از Net. تقریبا در هر دستگاه و سیستم عاملی استفاده کنیم.
Net. متن باز است و هر کسی که فکر میکند به اندازه کافی توانمند است، میتواند تغییراتی که لازم میداند در آن اعمال کند و نسخه جدیدی از آن را در اختیار دیگران بگذارد.